Abstract:
پرسش از تاثیر مدرنیسم در به وجود آمدن بنیادگرایی اسلامی دغدغه اصلی پژوهش حاضر می باشد. بر همین اساس فرضیه مقاله بدین قرار است که بنیادگرایی دینی، به معنای کوشش برای احیای ارزشهای دینی، در مقابله با ایدئولوژیها و گرایشهای مدرن، واکنشی عمومی و سراسری در قرن بیستم میلادی بوده و در فرهنگهای مذهبی گوناگون اعم از مسیحی، یهودی و اسلامی پدیدار شده است. تنها ویژگی مشترک و کلان تمامی این بنیادگراییها را می توان تقابل آن ها با مدرنیسم غربی دانست. بنیادگرایی اسلامی عمدتا در فقه اهل حدیث، حنبلی گری و اشعری گری ریشه دارد و مهم ترین نماینده این جریان در عصر حاضر نیز نووهابیسم و نمود عینی آن القاعده میباشد. جنگی که در 11 سپتامبر توسط القاعده به راه افتاد، جنگ اسلام علیه مسیحیت یا یهودیت نیست، بلکه جنگ نووهابیون علیه همه اصول و ارزشهای فرهنگیای میباشد که توسط مدرنیته ارائه شده است.
Question of the impact of modernism on the rise of Islamic fundamentalism constitutes the main question of this study. The thesis of this study is Islamic fundamentalism، has been formed to deal with western modernism and mainly rooted at Sunni jurisprudence، Hanbali and Ashaari Fiqh. Most important representative of this sect in present is Neo-Wahhabism and Al-Qaeda. War، which was launched on September 11 by Al Qaeda، was not the war of Islam against Christianity or Judaism، but it is the war of Neo-Wahhabism and Al-Qaeda against all principles and cultural values that have been presented by modernity.
Machine summary:
بر این اساس بنیادگرایی اسلامی ، در تقابل با مدرنیسم غربی شکل گرفته است و عمدتا در فقه اهل حدیث ، حنبلی گری و اشعری گری ریشه دارد، به عنوان مثال؛ مهم ترین نماینده این جریان را می توان محمدبن عبدالوهاب و فرقه وهابیت و نمود امروزی آن را نووهابیسم ، در قالب سازمان القاعده دانست .
به طور کلی هدف نهایی اسلام سیاسی ، بازسازی جامعه بر اساس اصول اسلامی است و مشکلات جوامع معاصر را به دوری از دین و معنویت نسبت داده و راه رهایی از آنها را توسل به ارزشهای دینی و بازگشت به اسلام می داند و در این راه به دست آوردن قدرت سیاسی ، مقدمه ای ضروری تلقی می شود.
در این میان ترکیب مذهب وهابیت با اندیشه های سید قطب و تفسیری افراطی از مفهوم جهاد در اسلام، مذهب جدیدی به وجود آورده است که از آن به «نووهابیسم » تعبیر می شود و بارزترین نمود آن نیز «سازمان القاعده» می باشد(بخشی شیخ احمد، ١٣٨٤).
در مورد تأثیر مدرنیته در به وجود آمدن فرقه بنیادگرای نووهابیسم و سازمان القاعده نیز نظریه های مختلفی ارائه شده است که همگی بر این رابطه تأکید دارند.
بر اساس فرضیه مطرح شده در این پژوهش علت اصلی به وجود آمدن بنیادگرایی اسلامی رویارویی با مدرنیسم ، به خصوص ویژگی های فرهنگی آن می باشد.
Marshallsay, Zaniah, (2004) "Islamic Fundamentalism: Myth and Reality Confronted?", Refereed paper presented to the Australasian Political Studies Association Conference, University of Adelaide, 29 September – 1 October, available at: www.