Abstract:
تحلیل سیره پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) بویژه سیره مدیریتی ایشان میتواند ما را به اصولی رهنمون سازد که بتوان از آن به عنوان راهکاری عملی در سیاست، مدیریت و حکومتداری استفاده کرد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که: "نقش پیامبر(ص) و سامانه اطلاعاتی ایشان در شناسایی و خنثی کردن بحرانها یا به عبارت دیگر مدیریت بحران چه بوده است؟ روش تحقیق از نوع کیفی و تاریخی ـ تحلیلی، و جمعآوری اطلاعات به روش اسنادی (کتابخانهای) انجام شده است. بر اساس الگوی تصمیمگیری تشخیص محور، اصل و اساس موضوع به شخصیت تصمیمگیرنده بر میگردد که در قسمت اول پژوهش بخشی از زوایای شخصیتی پیامبر (ص) در دو بخش ویژگیهای اخلاقی ـ رفتاری و مدیریتی تبیین شده است. با توجه به تعریف مدیریت بحران با رویکرد تصمیمگیری یکی از ویژگیهای اصلی بحران غافلگیری و یا کمبود اطلاعات است. در قسمت بعدی مقاله به بررسی سامانه اطلاعاتی پرداخته شده است. برخی از اقدامات اطلاعاتی پیامبر (ص) در مقابله با بحرانها عبارت است از: دوراندیشی، پنهانکاری [اصول حفاظتی]، خروج از محیط بحران، عملیات اطلاعاتی [حذف عامل بحران زا]، ضد جاسوسی.
Machine summary:
البته اين بحرانها در جهاد خلاصه نميشود و ابعاد گوناگوني مييابد که در ذيل خلاصه نموداري آن ارائه ميشود: ـ مديريت امور تبليغي مديريت عقيده ـ ايجاد انگيزه الهي ـ اختيار در حضور و عدم اکراه ـ اراده محکم و پايداري در تصميم ـ شورا و مشورت ـ مظهر رحمت الهي مديريت رفتاري ـ اجراي عدالت و مساوات ـ تشويق و تنبيه مديريت بحران ـ انضباط و جديت در اداره امور پيامبر اکرم (ص ) ـ کسب اطلاعات يا تکميل آن ـ در نظر گرفتن اصول جنگ ـ ايجاد جنگ رواني مديريت عملياتي ـ به کارگيري دورانديشي و فريب ـ فرماندهي حضرت رسول (ص ) تفويض اختيار ـ انعقاد پيمانهاي سياسي مديريت سياسي ـ خنثي کردن نيروهاي مخالف ـ تمايل به صلح و آتش بس نمودار ١: مديريت بحران پيامبر اکرم (ص ) و اقسام آن (باقري، ١٣٨٧) با تحليل سيره نبوي ميتوان به رويکرد حاکم بر حکومتها، تصميم گيريها و نيز تدابير پيامبر(ص ) پي برد و از آن در کارهاي سياسي استفاده کرد.
٢ ـ روشهاي جمع آوري اطلاعات ٢ ـ ١ ـ گشتي شناسايي: به دنبال نبرد احُد، آن گاه که پيامبر اکرم (ص ) آگاه شد که قريش احتمالاً قصد حمله دوباره به مدينه را دارند، حضرت علي(ع ) را مأمور ديده باني يا کمين اطّلاعاتي در مورد شناسايي مسير دشمن کرد و فرمود: ببين اگر اسبها را کنار گذاردند و شترها را سوار شدند، قصد مکه دارند و اگر بر اسب سوارند و شترها به دنبالشان است دوباره به مدينه حمله خواهند کرد؛ امّا کسي قبل از من از نتيجه اين تحقيق آگاه نشود.