Abstract:
اهدافی که «جمهوریاسلامی» در سطح امّت اسلامی دنبال میکند، تعارضی با منافع ملّی ندارد؛ چرا که منافع ملّی در هر جامعهای مبتنی بر ارزشهای آن جامعه میباشد؛ همان ارزشها و باورهایی که هویت ملّی آن را شکل میدهد و در قالب ایدئولوژی، موجب انسجام آن جامعه میگردد، این ارزشها، در سیاستگذاریها و تصمیمگیریها برای وصول به اهداف ملّی جهتدهنده است. این اهداف نیز از مولفههای مراتب منافع ملّی بشمار میروند؛ از این روی، با توجه به مراحل و سطوح مراتبی که منافع ملّی، نسبت به مولفههای خود دارد، میتوان گفت؛ رویکردهای جمهوری اسلامی، نسبت به اقتضائاتی که در سطح امّت اسلامی طلب میکند، با اهداف و منافع ملّی، تعارض و منافاتی نخواهند داشت.
Machine summary:
آنان مدعی هستند که ساخت امّت اسلامی ، هویتها و منافع ملّی را از بین میبرد؛ هم چنین، بر این باورند که اساساً محوریت دینی به جای ملّی، خصلتی ایدئولوژیک دارد و نمیتواند با هویت ملّی منطبق شود، به عبارتی میتوان گفت؛ یکی از چالشهای نظری در این عرصه، اختلاف دیدگاههایی است که دربارۀ جایگاه دین و رابطه آن با منافع ملّی طبق دیدگاه آنان مطرح میشود؛ يعنی ارزشها و اعتقادات دينی که در قالب ایدئولوژی، پاسخهای مثبتی به اقتضائات امّت اسلامی و يا جهان اسلام دارد، نمیتواند تأمين کننده منافع ملّی ما باشد؛ از اينرو، رويکرد نظام جمهوریاسلامی در دفاع از جنبشهای اسلامی در منطقه، يک امر ایدئولوژيک به حساب میآيد و در راستای مواضع ايدئولوژيک، در تحقق و ساخت امّت اسلامی انجام میگيرد که با منافع ملّی کشور، هيچ سازگاری ندارد.
در پاسخ به اين ادعا بايد بگوئيم؛ از آنجا که منافع ملّی چیزی جز تحقق ایدهآلها و آرمانهای مطلوب یک جامعه نیست و اين ارزشها و آرمانها از اهداف ملّی آن بهشمار میرود؛ از اين روی، تعارضی در اينباره وجود ندارد؛ چرا که ما معتقد هستیم؛ منافع ملّی در یک جامعۀ اسلامی، با هویت ملّی و دینی آن و نیز مواضع ایدئولوژیک آن کشور، ارتباط و پیوستگی دارد و نمیتوان منافع ملّی در یک جامعه اسلامی را منافی با مصالح امّت اسلامی دانست، برای تبیین این موضوع چند مفهوم اساسی را در ابتدا توضیح داده و سپس به رفع تزاحم این دو مقوله میپردازیم.