Abstract:
یکی از معجزات علمی قرآن، جنینشناسی و مراحل خلقت است. این مسئله هرچند در قالب مبدأ و معاد شناسی مطرح شده؛ اما در حوزه اعجاز پزشکی قابل کنکاش است. نوشتار حاضر در پی پاسخ به این شبهه است که آیا جنینشناسی قرآن اقتباس شده از جنینشناسی دانشمندان یونان است؟ پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و با رویکرد تطبیق بین علوم و قرآن، با استفاده از آیات الهی و دیدگاه مفسران و دانشمندان و احادیث ائمهb و نظرات دانشمندان یونان سامانیافته و روش گردآوری مطالب آن کتابخانهای است. نتیجه بحث این است که دانشمندان یونان درباره مراحل خلقت انسان دیدگاههای مطرح نمودند که با آیات الهی سازگاری ندارد. برای نمونه ارسطو اشاره به ترکیب نطفه و خون حیض دارد و قرآن نیز با اقتباس از آن به خون بسته اشاره کرده است، درحالیکه در بین ارباب لغت برای علقه چهار معنا (آویزان، شباهت به زالو، سرخ گون، خون بسته) ذکر شده و همه آنها مطابق با علم جنینشناسی است. یا اینکه میگویند: نطفه زن در جنین دخالتی ندارد، درحالیکه در قرآن به «نطفه امشاج؛ نطفه ترکیب شده» اشاره شده است. با توجه به دیدگاه مفسران شیعه و اهل لغت و علوم پزشکی، میتوان گفت: نظریات ارسطو و جالینوس گالن تا قرن 18 میلادی بر اروپا سایه افکنده بود؛ اما نظریات قرآن در قرن هفتم میلادی مخالف نظریات آنها بود و به اعتراف دانشمندان، مطالب اعجاز آمیزی در بعد جنینشناسی مطرح ساخت و نمیتوان ادعای اقتباس از متون پیشین را مطرح کرد.
One of the scientific miracles of the Qur'an is embryology and the stages of creation. This issue, however, has been raised in the form of origin and resurrection; But in the field of medical miracles can be explored. The current article seeks to answer the question of whether the embryology of the Qur'an is adapted from the embryology of Greek scientists? The present research is organized by analytical-descriptive method and with the approach of matching between sciences and Qur’an, using Qur’anic verses and the views of commentators, scholars, hadiths of Imams (A.S.) and opinions of Greek scientists, and the method of collecting its contents is documental. The result of the debate is that Greek scientists put forward views on the stages of human creation that are inconsistent with divine revelations. Aristotle, for example, refers to the combination of sperm and menstrual blood, and the Qur'an refers to it as blood clots, while the lexicographers mention four meanings for علقه(hanging, resembling a leech, red, blood clots) and all of them are in accordance with the science of embryology or they say: The female sperm does not have any role in the fetus, while in the Qur'an it is called " نطفه امشاج: mixed fluid". According to the views of Shiite commentators and lexicographers and medical scientists, it can be said that the theories of Aristotle and Galen overshadowed Europe until the 18th century; However, the theories of the Qur'an in the seventh century were contrary to their theories, and according to scientists, miraculous material in the field of embryology was put forward by Qur’an, and it cannot be claimed that Qur’an has adapted from earlier texts.
Machine summary:
برای نمونه ارسطو اشاره به ترکیب نطفه و خون حیض دارد و قرآن نیز با اقتباس از آن به خون بسته اشاره کرده است، درحالیکه در بین ارباب لغت برای علقه چهار معنا (آویزان، شباهت به زالو، سرخ گون، خون بسته) ذکر شده و همه آنها مطابق با علم جنینشناسی است.
نظریه ارسطو درباره جنین ارسطو[2] یکی از دانشمندان یونان، معتقد بود کـه جنـین از خون قاعدگی پدید میآید و بر این باور بود که انسان به شکل مینیاتور (خیلی کوچک و ریز) در ماده تولیدمثل زن (که امروزه «تخمک» نامیـده میشود) وجود دارد (تیلور، ارسطو، 1390: 85).
وی بر این باور بود که انسان به شکل مینیاتور (خیلی کوچک و ریز) در ماده تولیدمثل زن (که امروزه «تخمک» نامیـده میشود) وجود دارد (تیلور، ارسطو، 1390: 85)؛ و جالینوس نیز نطفه زن را دخیل در جنین نمیدانست و معتقد بود، جمیع اعضای اصلی جنین از منی مرد به وجود میآید، فقط گوشت سرخ است که از خون حیض پیدا میشود (رازی، کتاب الشکوک علیجالینوس، 1385: ۱/ ۶۹).
بررسی شبهه اقتباس تقدّم آفرینش استخوان از گوشت در متن شبهه آمده است: که جالینوس معتقد بود بعد از مرحله مضغه، رشد گوشت در اطراف استخوانها آغاز میشود که این کلام از منظر علمی درست است، ولی قرآن باوجود اقتباس از جالینوس، بیان صحیح وی را تحریف نموده و گفت: مضغه تبدیل به استخوان و بعد از آن، گوشت در جنین شکل میگیرد.