Abstract:
آب و هوا یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب می شود و با پیشرفت و توسعه جهان، حفاظت از آن روز به روز اهمیت بیشتری می یابد. تغییرات آب و هوایی مشکلات پیچیده ای چون وقوع بارش های شدید به همراه سیلاب های ویرانگر و نیز خشکسالی های مکرری را موجب شده، که هر ساله خسارت جبران ناپذیری به اقتصاد کشورهای مختلف تحمیل می نماید. حوادث جانبی این وقایع نظیر آتش سوزی جنگل ها،فرسایش شدید خاک و دیگر حوادث غیر مترقبه جوی و اقلیمی موجب گردیده تا محققین کشورهای مختلف جهان توجه روز افزونی را به منظور شناخت علل نوسانات بارندگی مبذول نماید. در این پژوهش به بررسی احتمال وقوع دوره های خشک و تر در مازندران با استفاده از زنجیره مارکف پرداخت شده است برای نیل به هدف داده های بارندگی ایستگاه های مازندران برای سال های قبل جمع آوری گردید و در نرم افزار MiiniTAB به روش مارکوف مورد تحلیل قرار گرفت و ماتریس نسبت های روزهای بارشی بدست آمد. روند پیش بینی زنجیره مارکف با مرتبه ۱۰ام نیز با توجه به جداول مربوطه احتمال انتقال از خشک به خشک ۶۳/۰ درصد برآورد شده است، احتمال انتقال از خشک به مرطوب ۳۶/۰ درصد برآورد شده است که مجموع این دو حالت برابر با یک می باشد. در ارتباط با احتمال انتقال از مرطوب به خشک ۳۸/۰ درصد برآورد شده است و احتمال انتقال از مرطوب به مرطوب ۶۱/۰ درصد برآورد شده است و در ادامه پژوهش به بررسی ترسالی و خشکسالی در مازندران بر حسب SPI صورت پذیرفت و نشان داد که کل استان روندی رو به خشکسالی را تا ۲۰۲۰ طی خواهد نمود و هر ساله با کاهش بارش در استان رو به رو خواهیم بود.
Machine summary:
بررسی احتمال وقوع دورههای خشک وتر در مازندران با استفاده از زنجیره مارکف آذرحیدری، اسماعیل شاهکویی 1-دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات آب و هوایی دانشگاه گلستان 2-استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه گلستان،گرگان ، ایران چکیده آب و هوا یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب میشود و با پیشرفت و توسعه جهان، حفاظت از آن روز به روزَ اهمیت بیشتری مییابد.
در این پژوهش به بررسی احتمال وقوع دورههای خشک و تر در مازندران با استفاده از زنجیره مارکف پرداخت شده است برای نیل به هدف دادههای بارندگی ایستگاههای مازندران برای سالهای قبل جمعآوری گردید و در نرمافزار MiiniTAB به روش مارکوف مورد تحلیل قرار گرفت و ماتریس نسبتهای روزهای بارشی بدست آمد.
در این حالت نیز دادههای درجه حرارت نشان دهنده روند مثبت در منطقه است و به طور کلی تغیرات دما در دشت مشهد، مشهود بوده است مساح بوانی و مرید (1384)، تغیر اقلیم بر روی دما، بارندگی و رواناب در حوضهی آبخیز رودخانهی زاینده رود اصفهان را تحت دو سناریوی اقلیمی و برای دو دورهی 30 سالهی 2039-2010 و 2099-2070 میلادی تجزیه و تحلیل نمودند.
جدول 1- ایستگاههای مازندران شماره ایستگاهها تعدادسال داده روزهای دارای آمار 1 رامسر 12 ۴380 ۲ بابلسر ۱۳ 4745 ۳ قراخیل ۶۵ ۲۳725 ۴ گلوگاه ۲۴ ۸760 ۵ سیاه بیشه ۳۶ ۱۳140 ۶ کیاسر ۶۶ ۲۴۰90 ۷ پل سفید ۲۸ ۱۰۲۲۴ ۸ آلاشت ۲۸ ۱۰۲۲۸ ۹ آمل ۲۸ ۱۰۲۳۴ به تصویر صفحه مراجعه شود نقشه 2- پراکندگی ایستگاههای مازندران 7-بررسی یافتههای مدل زنجیره مارکوف برای کل مازندران با توجه به جدول (2) احتمال انتقال از خشک به خشک 75/0 درصد برآورد شده است، احتمال انتقال از خشک به مرطوب 24/0 درصد برآورد شده است که مجموع این دو حالت برابر با یک میباشد.