Abstract:
نوع برخورد رسول خدا(ص) با یهودیان بنی نضیر، بدان جهت که با قطع تعدادی از درختان آنان و تصاحب بخشی از اموال ایشان همراه شده، از منظر برخی از مخالفان، نوعی راهزنی و دزدی به شمار رفته و این شبهه مطرح شده که چون مسلمانان در فقر و تنگدستی بودند، پیامبر با بهانه ای واهی سراغ آنان رفته و اموال آنان را تصاحب کرده است. واکاوی موضوع با استفاده از منابع متقدم به خصوص منابع تاریخی و تفسیری و بهرهگیری از شیوۀ توصیفی و تحلیلی نشان م ی دهد، یهودیان بنینضیر همانند سایر یهودیان مدینه، با رسول خدا(ص) پیمان بسته بودند و بر اساس این پیمان نمیتاونستند علیه پیامبر (ص) و مسلمانان توطئه کرده و دست به اقدامی بزنند، اما آنان پیمان خویش را رسول خدا (ص) را نادیده گرفته و با کفار قریش همدست شده و آنان را علیه مسلمانان تحریک کردند. علاوه بر این ترتیبی دادند که پیامبر(ص) ترور شود. پیامبر اکرم (ص) با اینکه قدرت داشت و میتوانست آنان را به شدت مجازات کند، اما تنها از آنان خواست شهر را ترک کنند و به جای دیگری کوچ کنند.
Machine summary:
واکاوی موضوع با استفاده از منابع متقدم به خصوص منابع تاریخی و تفسیری و بهرهگیری از شیوۀ توصیفی و تحلیلی نشان میدهد، یهودیان بنینضیر همانند سایر یهودیان مدینه، با رسولخدا( پیمان بسته بودند و بر اساس این پیمان نمیتوانستند علیه پیامبر( و مسلمانان توطئه کرده و دست به اقدامی بزنند، اما آنان پیمان خویش با رسولخدا( را نادیده گرفته و با کفار قریش همدست شده و آنان را علیه مسلمانان تحریک کردند.
دربارۀ یهودیان بنینضیر ـ که بر اساس قول مشهور، در سال چهارم هجری از مدینه تبعید شدند ـ (ابنهشام، [بیتا]، ج2، ص191 و واقدی، 1409ق، ج1، ص363 و ابنسعد، 1410ق، ج2، ص43 ـ 44 و یعقوبی، [بیتا]، ج2، ص49) باید گفت، آنچه از منابع متقدم به خصوص منابع تاریخی و تفسیری به دست میآید، این است که علت برخورد پیامبراکرم( با بنینضیر، پیمانشکنی آنها بوده است.
علاوه بر این، وقتی پیامبراکرم( یکی از یاران خویش به نام «محمدبنمسلمه» را نزد یهود بنینضیر فرستاد که از مدینه بیرون روند، محمدبنمسلمه به آنان گفت: پیامبر( به من گفته است که: «شما عهد خود را شکستید و با رفتن بر بام برای من توطئه کردید» و در این هنگام یهودیان ساکت شده و هیچ حرفی نتوانستند بزنند (واقدی، 1409، ج1، ص367).
آنگاه سه یهودی سلاح خود را پنهان کرده و به قصد ترور آن حضرت بیرون آمدند، اما زنی از بنینضیر که بستگانش در میان مسلمانان بودند، قبل از ملاقات پیامبر( با این گروه، جریان را افشا و حضرت به خاطر این پیمان شکنی، آنان را محاصره کرد» (صنعانی، [بیتا]، ج5، ص360 و سیرۀ حلبی، 1400ق، ج2، ص559)، بنابراین بر اساس منابع تاریخی، یهودیان بنینضیر نقشههای متعددی برای کشتن رسولخدا( کشیدهاند، ولی مکر آنان بیثمر بوده است.