Abstract:
مصرف کننده شخص حقیقی یا حقوقی است که کالا یا خدمتی را دریافت می کند. ماهیت روابط میان تولید کننده (عرضه کننده) و مصرف کننده، القای نوعی رابطه نامتوازن میان ایشان است لذا حقوق در راستای وظیفه حمایتی خود و ایجاد نظم و عدالت، باید به حمایت از طرف ضعیف این رابطه نامتوازن یعنی مصرف کننده بپردازد. امکان انتخاب کالا وخدمات سالم؛ بهره مندی از اطلاعات؛ رعایت مقررات بهداشتی و استاندارد؛ مورد حمایت دولت واقع شدن و برخورداری از نظام جبران خسارت؛ برخی از مصادیق و ظواهر حقوق مصرف کننده می باشند. حقوق مصرف کننده همسان حقوق بشر بر کرامت ذاتی انسان مبتنی بوده و به تبع تلقی حقوق مصرف کننده به مثابه حقوق بشر، پندار ناصوابی نیست.
Machine summary:
امکان انتخاب کالا وخدمات سالم؛ بهره مندی از اطلاعات؛ رعایت مقررات بهداشتی و استاندارد؛ مورد حمایت دولت واقع شدن و برخورداری از نظام جبران خسارت؛ برخی از مصادیق و ظواهر حقوق مصرف کننده می باشند.
کندی رئیس جمهور وقت آمریکا در سال 1962 میلادی در پیام خود در خصوص وضعیت اتحاد، اشاره نمود که مصرف کنندگان در عین حال که مهم ترین گروه اقتصادی هستند، توجهی به آنها نمی شود و بر این اساس خواستار تدوین قانونی شد که به مصرف کنندگان، امکان دسترسی به همه حقوق خود از جمله حق ایمنی، حق بیان، حق اطلاع یابی و حق انتخاب را بدهد(ادیب، 1389، ص6).
مصرف کننده برای برخورداری از حق انتخاب باید در شرایطی قرار بگیرد که کالاها و خدمات با قیمت های رقابتی به وی عرضه شود تا او بتواند با مقایسه محصولات موجود در بازار، از حیث کمیت و کیفیت به گزینش گری خردمندانه بپردازد(قاسمی حامد، عباس، 1391، ص14).
انتخاب مناسب و تصمیم گیری آگاهانه، در گروی داشتن اطلاعات مفید و مناسب با واقعیات است که عدم رعایت این حق از جانب تولید کننده و عرضه کننده، سبب آسییب رسانی به حقوق مصرف کننده می گردد(قاسمی حامد، عباس، 1391، ص14).
در خصوص مسأله مورد نظر تحقیق، باید اذعان داشت که حقوق مصرف کننده به مثابه یک حق پذیرفتنی در جامعه بین المللی مطرح است چرا که این حقوق با اصل کرامت انسان ارتباط مستقیم دارد و بدون اعمال این حق، گوهر انسانی حفظ نمی شوداز آنجا که مصرف کنندگان همان مردمند و هر فردی در طول زمان می تواند مصرف کننده باشد لذا حقوق مصرف کننده حقوق همه افراد تلقی می گردد و ویژگی کلی بودن حقوق بشر را داراست.