Abstract:
رابطه انسان و محیط و مناسبات فی مابین شان از جمله موضوعاتی است که از دیر باز مورد توجه اندیشمندان و
پژوهشگران حوزه های مختلف علمی واقع گردیده است. یکی از مهمترین مباحث مطروحه در این حوزه، که مورد امعان
نظر جغرافی دانان و پژوهشگران حوزه روان شناسی محیطی واقع گردیده، موضوع "دترمینیسم " یا "جبرگرایی محیطی "
است. می توان ردپایی از مفهوم دترمینسیم را در آثار اندیشمندانی نظیر بقراط، ارسطو و... مشاهده کرد. جبرگرایی
محیطی در سطوح مختلف مورد تحلیل و بررسی اندیشمندان محیطی واقع گردیده است. در یک معنا رفتار آدمی تحت
سلطه نیروهای اکولوژیکی قرار دارد، از این منظر برخی از نظریه پردازان معتقدند اهداف و انگیزه های انسانی تحت تاثیر
این نیروها محدود و یا به عبارت بهتر هدایت می شوند. از این رو می توان جبرگرایی را نشات گرفته از یک نظریه
فلسفی دانست که طی آن انسان محدود به یک سری از شرایط محیطی و جغرافیایی شده است. بر اساس این دیدگاه
انسان موجودی است بی اختیار! که بطور ناگهانی در یک اکو سیستم واقع شده است. این دیدگاه صرف - به انسان و
محیط - به جهت نقض ماهیت وجودی انسان و بحث اختیار او، همواره مورد بحث اندیشمندان بوده است. این مقاله بر آن
است تا با جمع آوری اطلاعات مکتوب کتابخانه ایی به تحلیل و تطبیق نظریات صادره در خصوص روابط انسان و محیط
بپردازد و نهایتا با جمع بندی اطلاعات حاصله راه را برای مطالعات بعدی هموار سازد. مسلما آشنایی متخصصین حوزه
های معماری و طراحی شهری با دانش هایی نظیر روان شناسی و علوم رفتاری می تواند زمینه را برای خلق فضاهایی
متناسب با فرهنگ و نیاز مخاطبان هموار ساخته و سطح کیفی زندگی بشر را بهبود بخشد. در اصل شناخت و آشنایی
متخصصان شهری با دانشهایی همچون روانشناسی محیطی و علوم رفتاری، می تواند زمینه ساز طراحی فضایی انسانی
منطبق بر نیاز و فرهنگ مخاطبان را رقم زند.
Machine summary:
در اين مقاله بر آنيم با مطالعه کتابخانه اي تا ضمن بررسي نظريات مطروحه در باب روابط انسان و محيط به اين پرسش پاسخ دهيم که : ديدگاه هاي مختلف جبرگرايي، امکان گرايي و اختيار گرايي چگونه بر روابط انسان و محيط مي نگرند؟ ٢- پيشينه تحقيق براي حسين صرامي در مقاله ايي با عنوان "عليت محيطي، جغرافيا" بر تاثير گذاري و تاثير پذيري انسان از محيط ساخته شده -توسط او- به جهت حس انشکاف انساني تاکيد دارد.
مژگان حاتمي در مقاله خود با عنوان "کاربست علم روانشناسي محيطي در معماري و طراحي شهري با تاکيد بر اصول و معيارهاي طراحي مجتمع هاي مسکوني" توجه به پژوهش ها و دقت در بافت محله هاي مسکوني را معرف شاخص هاي روانشناختي شهروندان از کالبد و محيط فيزيکي محلات مسکوني دانسته که مي تواند بعنوان يکي از مولفه هاي موثر بر رفتار مطرح شود.
٣-٥- فرد و مساله ادراک محيطي از منظر روانشناسي محيط کلاسيک ، رفتار اجتماعي انسان همواره در ارتباط با محيط فيزيکي مطرح بوده است ، جايي که در آن نظريه پردازان مختلف علوم رفتاري از خلال مفاهيمي چون ، خلوت ، قلمرو و.
حوزه روانشناسي بوم شناسي بر نقش موقعيت فيزيکي و بررسي تاثير محيط فيزيکي بر مردمي که از آن بهره 1 Gans 2 Levittown 1 Newman 2 Creating Defensible Space 3 Garden City 4 Ebenezer Howard 5 Le Corbusier 6 Plater Zyberk 7 De la Blanche 8 Ratzel 9 Franz Uri Boas 10 Julian Steward 11 Cultural Ecology 49 مي برند، مي پردازد.