Abstract:
تامین معیشت و کیفیت مطلوب زندگی از طریق دسترسی به داراییهای معیشتی؛ هسته اصلی امنیت پایدار به عنوان رهیافت نوین تامین امنیت مناطق مرزی است. در این راستا، وضعیت پایداری امنیتی نواحی روستایی مرزی شهرستان مریوان به واسطه عدم دسترسی مناسب به داراییهای معیشتی مورد سنجش قرار گرفت. پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر به لحاظ ماهیت؛ کیفی و متکی بر ریشهیابی ساختاری، پیامدسنجی و سپس ارائه راهکارهای کاربردی متناسب میباشد. جامعه آماری پژوهش، مشتمل بر نقش آفرینان اصلی عرصه توسعهای، مدیریتی، امنیتی، متخصصان علمی، آگاهان و مدیران محلی روستاهای مرزی شهرستان مریوان میباشد که به صورت هدفمند و با روش گلوله برفی انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرارگرفتند(مصاحبه با 50 نفر). تجزیه و تحلیل پاسخها با تکنیک تئوری بنیادی انجام گرفت. نتایج نشان دادند که پیامدهای ناپایداری های امنیتی حاصل شده از عدم دسترسی مناسب به داراییهای معیشتی در 51 متغیر در قالب 6 مولفه مرتبط با معضلات امنیت سیاسی-نظامی، امنیت محیط طبیعی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، ناامنی غذایی و آسیب های بلندمدت امنیتی در 3 مقوله اصلی ناپایداری امنیت انسانی(محلی- منطقهای)، ناپایداری امنیت ملی و ناپایداری امنیتی بلندمدت جای گرفتند. همچنین63 ضعف در قالب مولفههای ضعف برنامهریزی، سیاستگذاری و مدیریتی توسعهای؛ نامناسب بودن محیط کسب و کار منطقه؛ مدیریت امنیتی مرز؛ ضعف قوانین و حمایت ها؛ ضعف در زیرساختهای کالبدی مورد نیاز توسعه اقتصادی؛ کمبود سرمایه مردم محلی و ضعفهای اجتماعی-فرهنگی؛ مهمترین علل و عوامل و کاستیهایی هستند که وضعیت نامناسب موجود دسترسی روستاییان مرزی شهرستان مریوان به داراییهای معیشتی را موجب شدهاند و در نهایت؛ راهبرد انسداد مرزها و مدیریت تهدیدمحورانه، راهبرد مدیریت توسعهای تک بعدی، بهرهگیری افراطی از محیط طبیعی و پرداختن به مشاغل کاذب و قاچاق و مهاجرت و خروج سرمایه از مرزها؛ مهمترین، راهبردهای اتخاذی از سوی مسئولین توسعهای و امنیتی و روستاییان در مقابله با وضعیت نامناسب دسترسی به داراییهای معیشتی و ناپایداریهای امنیتی حاصل از آن میباشد.
تامین معیشت و کیفیت مطلوب زندگی از طریق دسترسی به دارایی‏های معیشتی؛ هسته اصلی امنیت پایدار به عنوان رهیافت نوین تامین امنیت مناطق مرزی است. در این راستا، وضعیت پایداری امنیتی نواحی روستایی مرزی شهرستان مریوان به واسطه عدم دسترسی مناسب به دارایی‏های معیشتی مورد سنجش قرار گرفت. پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر به لحاظ ماهیت؛ کیفی و متکی بر ریشه‏یابی ساختاری، پیامدسنجی و سپس ارايه راهکارهای کاربردی متناسب می‏باشد. جامعه اماری پژوهش، مشتمل بر نقش افرینان اصلی عرصه توسعه‏ای، مدیریتی، امنیتی، متخصصان علمی، اگاهان و مدیران محلی روستاهای مرزی شهرستان مریوان می‏باشد که به صورت هدفمند و با روش گلوله برفی انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرارگرفتند(مصاحبه با 50 نفر). تجزیه و تحلیل پاسخ‏ها با تکنیک تيوری بنیادی انجام گرفت. نتایج نشان دادند که پیامدهای ناپایداری های امنیتی حاصل شده از عدم دسترسی مناسب به دارایی‏های معیشتی در 51 متغیر در قالب 6 مولفه مرتبط با معضلات امنیت سیاسی-نظامی، امنیت محیط طبیعی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، ناامنی غذایی و اسیب های بلندمدت امنیتی در 3 مقوله اصلی ناپایداری امنیت انسانی(محلی- منطقهای)، ناپایداری امنیت ملی و ناپایداری امنیتی بلندمدت جای گرفتند. همچنین63 ضعف در قالب مولفه‏های ضعف برنامه‏ریزی، سیاستگذاری و مدیریتی توسعه‏ای؛ نامناسب بودن محیط کسب و کار منطقه؛ مدیریت امنیتی مرز؛ ضعف قوانین و حمایت ها؛ ضعف در زیرساخت‏های کالبدی مورد نیاز توسعه اقتصادی؛ کمبود سرمایه مردم محلی و ضعف¬های اجتماعی-فرهنگی؛ مهمترین علل و عوامل و کاستی‏هایی هستند که وضعیت نامناسب موجود دسترسی روستاییان مرزی شهرستان مریوان به دارایی‏های معیشتی را موجب شده‏اند و در نهایت؛ راهبرد انسداد مرزها و مدیریت تهدیدمحورانه، راهبرد مدیریت توسعه‏ای تک بعدی، بهرهگیری افراطی از محیط طبیعی و پرداختن به مشاغل کاذب و قاچاق و مهاجرت و خروج سرمایه از مرزها؛ مهمترین، راهبردهای اتخاذی از سوی مسيولین توسعه‏ای و امنیتی و روستاییان در مقابله با وضعیت نامناسب دسترسی به دارایی‏های معیشتی و ناپایداری‏های امنیتی حاصل از ان می‏باشد.
Machine summary:
حال ؛ در پژوهش حاضر با توجه به اين اصل که در امنيت پايدار، به جاي مقابله با تهديدها، شناسايي و چاره انديشي روندهاي منتهي به ناامني ، اهميت پيدا مي کند و با کنترل و مهندسي اين روندها از پديدآمدن ناامني پيشگيري مي شود(قيصري و حسيني ، ١٣٩٢: ٧٥)؛ مسئله اصلي که بدان پرداخته مي شود اين مطلب مي باشد که چرا اين وضعيت نامناسب دسترسي به داراييهاي معيشتي در نواحي روستايي مرزي منطقه ايجاد شده ، چگونه تداوم يافته و چه ناپايداري ها و مخاطره هايي را در عرصه امنيتي برجاي گذاشته است ؟ تا بدين ترتيب ؛ بتوان با چاره جويي و ارائه راهکارهاي مداخله اي مناسب در مسير پايداري امنيتي با برجسته نمودن اهميت تامين معيشت از طريق افزايش دسترسي به داراييهاي معيشتي نواحي روستايي منطقه حرکت نمود.
بر اين اساس ، سوال هاي اصلي پژوهش به شرح زير، مطرح گرديده اند: سوال اول : دسترسي نامناسب روستاييان مرزي شهرستان مريوان به داراييهاي معيشتي ؛ چه پيامد و تاثيراتي را در ايجاد ناپايداري امنيتي شهرستان برجاي گذارده است ؟ سوال دوم : مهمترين علل و عوامل بروز، رقم خوردن و تداوم اين وضعيت نامناسب در ارتباط با تحقق امنيت پايدار در سطح منطقه با تاکيد بر دسترسي به داراييهاي معيشتي در نواحي روستايي مورد مطالعه کدامند؟ سوال سوم : مهمترين راهبردهايي که روستائيان و مسئولين توسعه و امنيت روستاهاي مرزي منطقه در برخورد با وضعيت نامطلوب دسترسي به سرمايه هاي معيشتي بکارگرفته اند، کدامند؟ آيا اين راهبردها در مسير حرکت به سمت تامين امنيت پايدار قرار دارند؟ ٢) مباني نظري داراييهاي معيشتي تاکيد اصلي در رويکرد معيشت پايدار، چگونگي بهره گيري مردم به ويژه فقرا از سرمايه ها در راستاي تامين و ارتقاي معيشت شان ، مي باشد(دربان آستانه و همکاران ، ١٣٩٧: ٥٠).