Abstract:
یکی از مسائل پیرامون نظریه ولایت فقیه تحلیلِ جریانِ تسری مشروعیت شرعی و توجیه شرعی حکمرانی قوای سهگانه و ارکان حکومت بود. بر اساس ادله نقلی و عقلی و نیز منشورات کلامی و فقهی، مشروعیت شرعی حاکمیت چندان دور از ذهن نیست. زیرا حاکمیت بالاطلاق و الاصاله حق خالق و مالک و رب هستی است و بر این پایه حاکمیت باید مأذون از او باشد و به اراده او در امور تصرف شود. مأخوذ از این مبانی، به لحاظ ثبوتی و مطابق مبانی فقهیـ کلامی، قانونگذار اساسی باید قائل به مشروعیت یکپارچه شود. اما آنچه مهم است بعد اثباتی و استدلالی این رویه است. بر این مبنا، مسئله اساسی این نوشتار این است که توجیه حق حاکمیت و حکمرانی شرعی قوای سهگانه به طور کلی در نظام ولایی از ولی به دیگر ارکان چگونه تحلیل و توصیف میشود؟ به تعبیر دیگر آیا متوقف بر طریق و روش خاصی است یا از شئون و اختیارات حاکم مشروع است و میتواند به انحا و اقتضائات گوناگون روشی را برگزیند؟رهیافت پژوهش: در این تحقیق علمیـ کاربردی، با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، نظریة مشروعیت یکپارچه با استناد به ادلة فقهی و نظرات فقها توصیف و تحلیل شده و سپس با بررسی برخی انگارههای متصور (نهاد نصب، تنفیذ و اذن شرعی، وکالت، ولایت، و ...) در جهت تسری مشروعیت به قوای حاکمیتی، از باب تطبیق و به اجمال و تفکیک، توجیه شرعی قوای حاکمیتی نظام جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است
One of the problems encountered by the theory of Velayat-e-Faqih (Supreme Leader) is the extension of religious legitimacy and justification to the three powers and the main organs of the state. Absolute sovereignty is the right of God, the owner of the universe, and on this basis, sovereignty must be authorized by him and implement his will in all matters. Based on these principles, as well as jurisprudential-theological principles, the constitutional legislator must adhere to an integrated form of legitimacy. However, what is important is the positive and argumentative dimensions of this procedure. Accordingly, the main question of this article is how the sovereignty and religious rule of the three powers emanating from the supreme leader are justified?Research approach: In this study, using library resources, the theory of integrated legitimacy has been described and analyzed based on jurisprudential arguments and opinions of jurists. Moreover, the religious legitimacy of the ruling powers of the Islamic Republic of Iran has been explained based on concepts such as appointment, legal permission, representation and guardianship
Machine summary:
بر اين مبنا، مسئلۀ اساسي اين نوشتار اين است که توجيه حق حاکميت و حکمراني شرعي قواي سه گانه به طور کلي در نظام ولايي از ولي به ديگر ارکان چگونه تحليل و توصيف مي شود؟ به تعبير ديگر آيا متوقف بر طريق و روش خاصي است يا از شئون و اختيارات حاکم مشروع است و مي تواند به انحا و اقتضائات گوناگون روشي را برگزيند؟ رهيافت پژوهش : در اين تحقيق علميـ کاربردي ، با بهره گيري از منابع کتابخانه اي ، نظريۀ مشروعيت يکپارچه با استناد به ادلۀ فقهي و نظرات فقها توصيف و تحليل شده و سپس با بررسي برخي انگاره هاي متصور (نهاد نصب ، تنفيذ و اذن شرعي ، وکالت ، ولايت ، و ...
براي پرهيز از تفصيل گويي، به برخي آثار که در ضمن مباحث به مسئلۀ اين پژوهش ورود کرده اند اشاره ميشود: کتاب ولايت فقيه ، ولايت فقاهت و عدالت از جوادي آملي (١٣٧٨)، حقوق و سياست در قرآن (١٣٩٢)، مشکات ولايت (١٣٩١) از علامه مصباح ، چالش هاي پيش روي نظريۀ ولايت فقيه از جعفرپيشه فرد(١٣٨٥)، حاکميت قانون و ولايت مطلقۀ فقيه از عباس علي کدخدايي(١٣٩١) (اين کتاب با ايدة مقاله تناسب بيشتري دارد)، الولايه الالهيه الاسلاميه از مؤمن (١٣٨٦)، و نيز مقالۀ «انتصاب کارگزاران » از ملک افضلي(١٣٩٣).