Abstract:
روابط اقتصادی ایران و ترکیه دارای پیشینهی طولانی است. این دو کشور به دلیل همجواری، روابط گسترده سیاسی و اقتصادی با یکدیگر داشتهاند. هر دو از موقعیـت استراتژیک برخوردارند. طی سالهای اخیر مناسبات ایران و ترکیه آمیزهای از رقابت و همکاریهای دوجانبه، بوده است. دلیل اختلافات بعضاً پیش آمده بین دو کشور را میتوان ابتدا در نگاه متفاوت و بعضاً متعارض آنها نسبت به مسائل راهبردی منطقهی خاورمیانه و قفقاز دانست. همچنین، دو کشور، سعی در حفظ موازنه قدرت با یکدیگر دارند و با هر عاملی مثل هستهای شدن ایران یا تقویت روابط راهبردی بین اسرائیل و آمریکا با ترکیه، مخالفت میکنند. پژوهش حاضر درصدد بررسی زمینهها و چالشهای روابط اقتصادی دو کشور طی سالهای 2000 تا 2020 است. بررسیها نشان میدهد زمینهها و چالشهای موجود در روابط تجاری دو کشور به دو بخش خارجی و داخلی قابل تقسیماند: عامل خارجی شامل افزایش تحریمها علیه ایران از سوی آمریکا است، که با این وجود، بخش اصلی صادرات ایران به ترکیه که گاز طبیعی بوده، با نوساناتی همچنان در جریان است. عامل داخلی، منتفع شدن ایران و ترکیه از تجارت دو جانبه میباشد که باعث پایداری روابط سیاسی آنها نیز شده است. روش پژوهش، توصیفی- تبییّنی و شیوهی گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. علیرغم تعارضات راهبردی ایران و ترکیه در منطقه، با اهمیت و اولویت یافتن موضوع اقتصاد برای دو کشور، تنشهای سیاسی نه تنها بیشتر نشده، بلکه هردو کشور از منازعات دوجانبه دوری کردهاند و مناسبات دیپلماتیک دوجانبه نیز در این سالها در حال گسترش بوده است.
Iran-Turkey relations have a long history. Both have a special strategic position in the region. Iran-Turkey relations are a mixture of competition and cooperation Bilateral, but stable in recent years. In general, the reason for the conflicting behaviors of these two countries can be divided into two categories. First, the two countries have conflicting views on strategic issues in the Middle East and the Caucasus. The two countries, due to the differences in the nature of their governments, try to create and maintain a balance of power with each other, and with any factor such as Iran's nuclearization or strengthening strategic relations between Israel and the United States. The present study examines the contexts and challenges of economic relations in Iran and Turkey between 2000 and 2020. The external factor includes the increase of sanctions against iran by the United States. Nevertheless, the main part of Iran's exports to Turkey, which is natural gas, is still going on ". Internal factors, such as the two countries' competition for the development of their markets in Central Asia, have benefited Iran and Turkey from bilateral trade, which has stabilized their political relations. The research findings show that despite the serious strategic conflicts between Iran and Turkey in the region, but due to the expansion of bilateral economic relations and the priority of the economy for each of these two countries separately, political tensions have not only increased.
Machine summary:
بررسي ها نشان مي دهد زمينه ها و چالش هاي موجود در روابط تجاري دو کشور به دو بخش خارجي و داخلي قابل تقسيم اند: عامل خارجي شامل افزايش تحريم ها عليه ايران از سوي آمريکا است ، که با اين وجود، بخش اصلي صادرات ايران به ترکيه که گاز طبيعي بوده ، با نوساناتي همچنان در جريان است .
علي رغم تعارضات راهبردي ايران و ترکيه در منطقه ، با اهميت و اولويت يافتن موضوع اقتصاد براي دو کشور، تنش هاي سياسي نه تنها بيشتر نشده ، بلکه هردو کشور از منازعات دوجانبه دوري کرده اند و مناسبات ديپلماتيک دوجانبه نيز در اين سال ها در حال گسترش بوده است .
در سال هاي اخير به خصوص از سال ۲۰۰۲ با روي کار آمدن حزب اسلامگراي عدالت و توسعه ، ١١٢ هرچند ايران و ترکيه در پي افزايش نفوذ خود در منطقه هستند، اما تحولات روابط دو کشور حاکي از آن است که روابطي نسبتا پايدار و مبتني بر همکاري را تجربه کرده اند.
علي رغم اختلافات راهبردي ايران و ترکيه در منطقه ، به دليل گسترش روابط اقتصادي دو جانبه و اولويت يافتن موضوع اقتصاد براي هر يک از اين دو کشور، تنش هاي سياسي نه تنها بيشتر نشده ، بلکه هردو کشور از منازعات دوجانبه دوري کرده اند و همچنين مناسبات ديپلماتيک دوجانبه در تمامي اين سال ها حفظ شده است .